Igrexa de Santa María de Amandi.

Pía medieval de Amandi (foto: Tino Vila)

Igrexa parroquial, lugar dun antigo mosteiro masculino do que non quedan restros.

A igrexa e freguesía de Amandi xa aparecen nos primeiros documentos galegos dos séculos VIII e IX. Cara mediados do século IX tense noticia do "Monasterium Sanctae Mariae de Amandi in territorio verossimo prove rivulo Sile" (Mosteiro de Santa María de Amandi en terras de Brosmos, inmediatas ao río Sil, segundo Eligio Rivas). Nunha doazón de Afonso II da Igrexa de Amandi a Lugo do ano 841 refírese a destrución do mosteiro de Amandi polos ismaelitas, sendo logo reconstruído por este rei.

"in territorio Verosimo, prope rivulo Sile, iuxta Castrum vocitatum Francos, aliud monasterium ab antiquo dictum S. Mariae de Amandi, quod peccato impediente destructum est ab hismaelitis et a me reedificatum"

Portada oeste de Amandi.

De época medieval quedan vestixios nas marcas de canteiro das paredes, na pía bautismal e na portada occidental de arco apuntado, que se pode considerar refeita con elementos románicos.

A parte superior da pía, decorada con trece arcos, un deles superior aos outros, sería símbolo dos doce apóstolos e Cristo, segundo Xosé Lois García.

BIBLIOGRAFÍA

- RIVAS QUINTAS, ELIGIO (1993): "Topónimos no suroeste de Lugo. Escrituras dos mosteiros". En LVCENSIA nº 7.

- GARCÍA, XOSÉ LOIS (2008): Simboloxía do Románico de Sober. Xunta de Galicia.